Κόπωση στην προπόνηση- Όταν οι ενεργειακές ανάγκες δεν καλύπτονται
Η προπόνηση αποτελεί απαραίτητο στοιχείο της αθλητικής εξέλιξης
Ωστόσο η έντονη ή παρατεταμένη κόπωση που βιώνουν πολλοί αθλητές συχνά σχετίζεται με ανεπαρκή κάλυψη των ενεργειακών αναγκών. Η κατάσταση αυτή, όταν παραμένει για καιρό, μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της απόδοσης, αυξημένο κίνδυνο τραυματισμών και προβλήματα υγείας.
Γιατί εμφανίζεται η κόπωση;
Κατά την άσκηση, ο οργανισμός καταναλώνει γλυκογόνο και λίπος ως καύσιμα. Εάν η πρόσληψη ενέργειας δεν καλύπτει τις ανάγκες της προπόνησης, τα αποθέματα εξαντλούνται πιο γρήγορα, οδηγώντας σε:
Πρόωρη κόπωση και μειωμένη αντοχή (Mountjoy et al., 2018).
Πτώση συγκέντρωσης και απόδοσης (Thomas et al., 2016).
Μυϊκή αδυναμία και αυξημένο ρίσκο τραυματισμών (Meyer et al., 2013).
Ενεργειακό έλλειμμα και Relative Energy Deficiency in Sport (RED-S)
Η χρόνια έλλειψη ενέργειας έχει αναγνωριστεί ως βασικός παράγοντας για το σύνδρομο RED-S (Relative Energy Deficiency in Sport), το οποίο δεν επηρεάζει μόνο την απόδοση, αλλά και βασικές φυσιολογικές λειτουργίες όπως ορμονική ισορροπία, ανοσοποιητική λειτουργία και οστική υγεία (IOC Consensus Statement, Mountjoy et al., 2018).
Σχέση κόπωσης και τραυματισμών
Η προπόνηση σε συνθήκες ανεπαρκούς ενεργειακής πρόσληψης έχει συσχετιστεί με:
Αυξημένη πιθανότητα μυϊκών θλάσεων και τενοντίτιδων (Meyer et al., 2013).
Μειωμένη ικανότητα αποκατάστασης μετά την προπόνηση (Burke et al., 2011).
Υψηλότερη συχνότητα λοιμώξεων λόγω καταστολής του ανοσοποιητικού (Walsh, 2019).
Πρακτικές κατευθύνσεις
Καθημερινή κάλυψη ενεργειακών αναγκών: Οι αθλητές χρειάζονται θερμιδική πρόσληψη ανάλογη με τον όγκο και την ένταση της προπόνησης.
Έμφαση στους υδατάνθρακες: Αποτελούν το κύριο καύσιμο για μέτρια και υψηλής έντασης άσκηση (Thomas et al., 2016).
Σωστό timing: Η κατανάλωση υδατανθράκων και πρωτεΐνης αμέσως μετά την προπόνηση συμβάλλει στην ταχύτερη αποκατάσταση (Burke et al., 2011).
Εξατομίκευση: Η συνεργασία με διαιτολόγο-διατροφολόγο εξασφαλίζει πλάνο προσαρμοσμένο στις ανάγκες και τους στόχους κάθε αθλητή.
Συμπέρασμα
Η κόπωση στην προπόνηση δεν είναι πάντα αποτέλεσμα υπερβολικής προσπάθειας, αλλά συχνά ένδειξη ότι οι ενεργειακές ανάγκες δεν καλύπτονται. Η έγκαιρη αναγνώριση και η σωστή διατροφική στρατηγική συμβάλλουν όχι μόνο στη βελτίωση της απόδοσης αλλά και στη μείωση των τραυματισμών και στην προστασία της υγείας του αθλητή.
———————————————————————————
Βιβλιογραφία
Burke LM, Hawley JA, Wong SHS, Jeukendrup AE. (2011). Carbohydrates for training and competition. Journal of Sports Sciences, 29(S1), S17–S27.
IOC Consensus Statement on Relative Energy Deficiency in Sport (RED-S). Mountjoy M, Sundgot-Borgen J, Burke L, et al. (2018). British Journal of Sports Medicine, 52(11), 687–697.
Meyer NL, Sundgot-Borgen J, Lohman TG, et al. (2013). Female athlete triad: A clinical guide. Clinical Journal of Sport Medicine, 23(6), 467–479.
Thomas DT, Erdman KA, Burke LM. (2016). American College of Sports Medicine Joint Position Statement: Nutrition and Athletic Performance. Medicine & Science in Sports & Exercise, 48(3), 543–568.
Walsh NP. (2019). Nutrition and Athlete Immune Health: New Perspectives on an Old Paradigm. Sports Medicine, 49(S2), 153–168.
